Zabawy fundamentalne

Zabawy Fundamentalne to kompleksowy program wszechstronnego wspierania rozwoju dziecka od drugiego do szóstego roku życia.

Program oparty jest na teorii inteligencji wielorakich Howarda Gardnera. Zawiera około 400 przepisów na zabawy rozwijające dziecko we wszystkich sferach.

Program Zabaw Fundamentalnych jest skonstruowany jak piramida z klocków - logicznych działań, które kształtują umiejętności, formują charakter i wartości. Konstrukcja piramidy jest planem, na którym oparto cały program:

Fundamenty piramidy to: miłość okazywana dziecku, zapewnienie bezpieczeństwa i zabawa.

Pamiętając, że nie rodzimy się z ustalonym ilorazem inteligencji IQ, uważamy, że każde dziecko ma potencjał i może rozwinąć co najmniej osiem różnych rodzajów inteligencji, które mają bezpośredni wpływ na sukcesy szkolne i życiowe.

Nauka staje się bardziej skuteczna, gdy można połączyć różne sposoby uczenia w taki sposób, aby dziecko mogło się rozwijać wszechstronnie. Dlatego w programie tak duży nacisk położono na rozwój inteligencji wielorakich.

By ułatwić zabawę nauczycielom i rodzicom, w programie ZFM zawarto opisy faz rozwojowych dziecka w ujęciu różnych pedagogów.

Dodatkowym atutem programu Zabaw Fundamentalnych jest ścisła świadoma współpraca nauczyciela z rodzicami. Nauczyciel kierując się przewodnikiem przekazuje co tydzień rodzicowi informację, w jakie zabawy należy bawić się z dzieckiem, by wesprzeć jego rozwój i rozwijać określoną inteligencję. Dzięki tak ważnej dla wszystkich współpracy dziecko będzie w maksymalnym stopniu przygotowane do podjęcia nauki w szkole, jak również zbuduje w sobie siłę i odporność psychiczną ułatwiającą radzenie sobie w sytuacjach stresujących.

Program ZFM można realizować równolegle z tradycyjnymi programami wychowania przedszkolnego, ponieważ głównym celem jest osiągnięcie przez dziecko zadowolenia z wykonywanej pracy, chęć podejmowania wyzwać, praca w zespole oraz kreatywność.

Program "Zabaw Fundamentalnych" w naszym przedszkolu [Galeria]

 

Istotną zmianą w tegorocznej pracy z dziećmi było przystąpienie dwóch najmłodszych grup w naszym przedszkolu do Białostockiego Programu Zabaw Fundamentalnych. Program ten zakłada ścisłą współpracę z rodzicami, w celu zapewnienia dzieciom harmonijnego rozwoju w oparciu o teorię inteligencji wielorakich Howarda Gardnera. Zadaniem nauczycieli było informowanie rodziców o różnych formach zabaw z dziećmi, które w istotny sposób rozwijają podstawowe funkcje poznawcze z naciskiem na wielozmysłowe odkrywanie świata i traktowanie każdej sfery rozwoju, a co za tym idzie aktywności dziecka z równą dbałością. W ramach tego programu udostępniałyśmy rodzicom publikacje, kserowałyśmy konkretne zabawy na każdy tydzień, które miały kontynuację w przedszkolu zarówno podczas zajęć dydaktycznych jak i zabaw porannych i popołudniowych. Zaprosiłyśmy rodziców na następujące zajęcia otwarte, które były prezentacją zabaw fundamentalnych, a właściwie ich głównych założeń: jak największej swobody twórczej dzieci, różnorodnej ich aktywności w połączeniu z możliwością wyboru dostępnych materiałów, a także dużej samodzielności w organizowaniu sobie warunków do zabawy. W listopadzie odbyły się także warsztaty dla rodziców i nauczycieli realizujących ten program, prowadzone przez panią Katarzynę Lotkowską.
W I półroczu zrealizowałysmy następujące zabawy:
Grupa "Żabki"
Październik:

  • "Jeżyki"- dzielenie owoców na części.
  • Zabawy z przesypywaniem drobnych przedmiotów oraz produktów spożywczych.
  • Układanie przedmiotów wg określonych rytmów.
  • Zabawy z rymami.

Listopad:

  • Zabawy z wodą, przelewanie, barwienie.
  • "Domek dla jeża", "Drzewo" - rysowanie dwoma rękami.
  • "Gdzie jest oko?"- określanie części ciała, odrysowywanie na dużym arkuszu.
  • Zabawy rytmiczne i umuzykalniające.

Grudzień:

  • "Trzy kubeczki - ćwiczenia koncentracji uwagi.
  • Układanie wzorów z makaronu. Przesypywanie, klasyfikowanie.
  • Zagadki słowno-obrazkowe "O czym mówię?"

Styczeń:

  • "Chodzi wrona…"- ćwiczenie pamięci wzrokowej i spostrzegawczości
  • "Wesołe kanapeczki" - wykonanie kanapek - koreczków.

Zajęcia otwarte:

  • "Parasolki" - 20 listopada 2012
  • "Spotkanie przy choince"- 14 grudnia 2012


W grupie "Misiów"
Wrzesień:

  • "Co do czego pasuje?", "Czym sie różnią kubeczki?" "Rzuć woreczkiem do dużego kosza"

Październik:

  • "Czy wiesz, co jesz?", "O czym myślę?" "Szal Pani Jesieni",

Listopad:

  • "Co sie zmieniło?", "Nawlekamy koraliki" "Chmurkowe wzorki" "Przesypywanie makaronu"

Grudzień:

  • "Kto pod chustą?", "Co się zmieniło?" "Co to za prezent?" , "Znikające wzory", "o czym myślę?", "Przesypywanie makaronu"

Styczeń:

  • "Własny labirynt", "Mały czy duży balonik?", "Co to za dźwięk?", "Myślę o..." "Nawlekanie pociętych słomek na tasiemki - bransoletka dla babci", "Który instrument gra?" "Figuraki", "Co nie pasuje?"
  • Wszyscy rodzice mają książki w domu. Realizują w weekend 1 zadanie z Programu Zabaw Fundamentalnych. Zrealizowano:
  • "Kasztankowe ludziki", "Grzechotanki", "Własny labirynt", "Pocieranki", "Co będzie następne?", "Żywa przyroda", "Moja pierwsza loteryjka", "Nawlekanie makaronu", Puzzle z obrazka"

Zajęcia otwarte:

  • "Słyszę, czuję, rozpoznaję zapachy" 21. 11.2012r.,
  • "Wlazł kotek na płotek" 15.01.2013

Trochę teorii...

"Chcę, aby moje dzieci, zrozumiały świat, ale nie
tylko, dlatego, że świat jest fascynujący
i umysł ludzki jest ciekawy.
Chcę, żeby to zrozumiały tak,
że będą miały możliwości, by
uczynić go lepszym miejscem.
Wiedza nie jest tym samym, co
moralność, ale musimy ją zrozumieć,
jeśli chcemy uniknąć błędów z przeszłości
i poruszać się w kierunkach produkcyjnych.
Ważną częścią tego porozumienia jest wiedzieć,
kim jesteśmy i co możemy zrobić?..
Ostatecznie, mamy syntezy
naszego punktu widzenia dla siebie.
Wydajność zrozumienia, że próby
które wykonujemy, jako istoty
ludzkie w niedoskonałym świecie,
mogą wpływać na dobre i na złe."
(Howard Gardner 1999: 180-181)

Howard Gardner wyłonił listę ośmiu, lub nawet dziewięciu różnych inteligencji. Przedstawię każdą z nich, wspierając przykładami z życia:

  • Inteligencja językowa - zdolności pisarzy, dziennikarzy, dobrych mówców
  • Inteligencja matematyczna (do nauk ścisłych) - u matematyków, logików, naukowców - Piaget uważał, że bada ogólną inteligencję, a zajmował się faktycznie tylko tą sferą

Większość testów na inteligencję skupia się na mierzeniu inteligencji matematycznej i językowej. Robią one dużo dobrego w przewidywaniu sukcesów dziecka w tradycyjnej szkole, ale nie sprawdzają się przy tego typu próbach oceny młodzieży na etapie edukacji kierunkowej. Celem Howarda nie jest umniejszenie ważności tej tzw. inteligencji scholastycznej, ale zwrócenie uwagi na inne, równie istotne, zasoby intelektualne:

  • Inteligencja muzyczna - czyli sfera odbierania, tworzenia i grania muzyki. Nazywana jest talentem muzycznym, lecz nie powinno to deprecjonować jej roli. W takim razie łatwość liczenia czy posługiwania się słowem są także talentami!
  • Inteligencja przestrzenna - wyobraźnia ułatwiająca tworzenie figur, połączeń i relacji, a więc wielki świat nawigatorów i pilotów, czy w mniejszej skali konstruktorów lub chirurgów
  • Inteligencja cielesno-ruchowa - zdolność rozwiązywania problemów bądź tworzenia za pomocą ciała, (jako całości lub szczególnie rąk, nóg, mimiki itp.) Jest spotykana u sportowców, tancerzy, aktorów, artystów czy ponownie - chirurgów

Następne dwa typy inteligencji odnoszą się do sfery wewnątrz-ludzkich relacji:

  • Inteligencja interpersonalna - umożliwia zrozumienie innych ludzi - jak współdziałać, jak ich motywować, jak zrozumieć cechy ich osobowości itp. Te zdolności przydatne są menedżerom, nauczycielom, lekarzom oraz zaangażowanym w politykę czy religię.
  • Inteligencja intrapersonalna - zdolność zrozumienia siebie samego - swoich mocnych i słabych stron, pragnień, trosk, obaw itp., co nazywane jest dostępem do własnego świata emocjonalnego.

Obojętnie, czy wcześniej zetknęliście się czy nie, z teorią wielorakiej inteligencji, zapewne słyszeliście o inteligencji emocjonalnej, opisywanej przez Daniela Golemana, która jest tożsama z rozumieniem inteligencji intrapersonalnej.

  • Inteligencja rozróżniająca (naturalistyczna)- zdolność rozróżniania konsekwencji w życiu i w naturze - różnic pomiędzy jedną rośliną a drugą i np. skutków jej spożycia; różnic pomiędzy zwierzętami, rodzajami chmur itp. Większość z nas nie używa już tego rodzaju inteligencji do walki o przeżycie w dżungli lub lesie. Jest jednak bardzo prawdopodobne, że ma ona swą ciągłość w kulturze konsumenckiej do rozróżniania cech np. samochodów, sprzętu RTV czy podczas trywialnego zakupu słodyczy.